Canciones Espanolas bewerkt voor koor | Afdrukken |
zaterdag, 07 februari 2015 21:59

Garcia LorcaCANCIONES ESPAÑOLAS ANTIGUAS

Bij de voorbereiding van Spaans repertoire voor uitvoeringen van het kamerkoor Amuse Vocale uit Almere wees gitarist Peter Constant mij op de bundel van traditionele volksliederen die door Garcia Lorca in het begin van de twintigste eeuw zijn verzameld en van een piano-arrangement voorzien. Bij nadere bestudering bleken deze liederen niet alleen een tijdloze inspiratie en energie uit te stralen,  maar ook zeer geschikt te zijn voor een arrangement voor koor en gitaar.
In de voorliggende bundel zijn tien van de twaalf liederen bewerkt. Het lied Sevillanas del siglo XVIII acht ik minder geschikt omdat het behalve de zangmelodie weinig aanknopings-punten biedt voor een meerstemmige koorzetting. De Romance de Don Boyso biedt met zijn ballade-achtige monotone eenvoud weinig toegevoegde waarde aan deze selectie. Ook het in andere bundels toegevoegde La Tarara laat weinig ruimte om de melodie te bewerken in een koorzetting.
Ik heb de piano arrangementen van Garcia Lorca deels gevolgd, en vermengd met het gitaar arrangement van Garcia Velasco (Union Musical Ediciones, S.L. Madrid). Vervolgens heb ik de koorpartijen aangevuld en verrijkt met stemmen die mijns inziens goed passen bij de stijl van de muziek, en zeker ook het culturele klimaat waarin Garcia Lorca deze liederen heeft verzameld, namelijk de tijd dat ook Manuel de Falla en Maurice Ravel de Spaanse muziek verrijkt hebben met hun composities die zowel verwijzingen naar Spaanse folklore en ook impressionistische en expressionistische inspiratie toevoegden. Dat leidt soms tot spannende modale en dissonante spanningen in de tussenstemmen.

De koordelen zijn voorzien van een passende inleiding en soms ook een coda, soms met gitaar introductie, maar altijd ook als zelfstandige koorzetting. Bij Zorongo laat ik de keuze aan de uitvoerenden om een alternatieve (ingekort ofwel verlengd) coda uit te voeren.
Enkele delen zijn getransponeerd voor een goede ligging van de koorstemmen. Ook heb ik de transposities van enkele liederen gevolgd voor de speelbaarheid op gitaar zoals die ook in de arrangementen van Velasco is toegepast.
In de arrangementen heb ik twee paren samengesteld van telkens twee liederen, die goed bij elkaar passen. Omdat de herhaling van de coupletten vraagt om variatie, is de tussenvoeging van Las Tres Hojas in de uitvoerige ballade Los Mozos de Monleon een effectieve oplossing, die past in de lange Spaanse traditie van Ensalatas. Hetzelfde geldt voor Los Cuatro Muleros en El Café de Chinitas, die elkaar lijken te becommentariëren. Bij het laatste paar is de gewenste volgorde: couplet 1+2 van El Café, couplet 1+2 van Cuatro Muleros, couplet 3 van El Café, couplet 3+4 van Cuatro Muleros, couplet 4 van El Café.
De koorzetting wisselt regelmatig van 4-stemmig naar 5- of 6-stemmig. In principe is het de bedoeling dat de zangers evenredig verdeeld worden over de vrouwen- en mannenstemmen. Daarvoor is soms met een lijn aangegeven waar mezzo-sopranen cq. baritons van stem wisselen. Ook zijn de middenstemmen soms in zowel de hoge als de lage partij geschreven, zodat de aangewezen middenstemmen op hun eigen notenbalk de juiste noten aantreffen.
Ik dank Mercedes en Loek Storken voor hun tekstuele adviezen en Marion Schaap voor haar adviezen voor aanpassing van de gitaarpartij.
Ik hoop dat deze vrije bewerking enthousiast onthaald wordt als verrijking van het koorrepertoire.

1:           Anda, Jaleo      
2 a:        El Café de Chinitas  part 1 
3 a:        Los cuatro muleros  part 1. 
2 b & c:  El Café de Chinitas  part 2.  
3 b:        Los cuatro muleros part 2   
4:           Las Morillas de Jaén   
5 & 6:     Las tres hojas / los mozos de Monleon
7:           Nana de Sevilla   
8:           Los Pelegrinitos  
9:           Zorongo  with alternative ending Zoronga 
10:         Los Reyes de la Baraja

Marien Abspoel, januari 2015.

Uitvoering Anda Jaleo, Nana de Sevilla en Zorongo met Kamerkoor Amuse Vocale Almere en Marion Schaap, gitaar op 14 en 15 November 2015