Albert Roussel: Derde Symfonie Op.42 (1930) | | Afdrukken | |
maandag, 26 november 2018 21:56 |
1. Allegro vivace Vanaf 1920 ontwikkelde hij een meer neo-klassieke en energieke stijl, ongeveer in dezelfde periode als ook Igor Stravinsky zijn verkenning van neo-klassieke idioom begon met zijn Pulcinella. Martinu was vanaf 1923 leerling van Roussel. Hij mocht ook Eric Satie tot zijn leerlingen rekenen, hoewel Satie ouder was dan hijzelf. Roussel kon veel invloeden een plek geven in een persoonlijke stijl, en hij is ook een interessante tussenfiguur geworden die de verbinding met de traditie behoudt, en vooruit kijkt naar de Group des Six. Anders dan César Franck en neo-Wagneriaanse voorbeelden uit die tijd zijn de werken van Roussel niet zozeer beschrijvende symfonische gedichten, maar eerder een weerslag van stemming of sfeertekening. Roussel’s melodieën en harmonieën zijn bijzonder en zeer persoonlijk. Net als veel tijdgenoten gebruikt hij modale kerktoonladders, en je zou zijn harmonie vaak bitonaal kunnen noemen. Vanuit zijn reizen naar India heeft hij inspiratie voor repetitieve motieven meegenomen. Hoewel Roussel zich in de laatste fase van zijn scheppen niet als een vernieuwer zag, treffen we in zijn muziek kenmerken aan die verwijzen naar Stravinsky en vooral Prokofiev. Parijs was in die jaren een culturele smeltkroes, en vooral Les Ballets Russes van Diaghilev maakte furore. Vandaar dat ook Prokofiev jaren in Parijs verbleef en vriendschap sloot met Roussel. Zij zullen in elkaar een geestverwantschap hebben herkend, want beiden delen een liefde voor vitale energie en ostinato ritme, dat we ook direct horen bij de opening van de Derde Symfonie. Ook speelt Roussel met bijna triviale motiefjes die toch als een oorwurm in het geheugen blijven; Ook horen we vaak wringende dissonanten, zoals in de bij vlagen groteske Finale. Het muzikale zwaartepunt van de symfonie ligt ongetwijfeld in het langzame tweede deel met en veelstemmige schrijfwijze en wonderbaarlijke harmonieën. Maar zelfs in dit Adagio voegt Roussel ritmische intermezzi, die met weerbarstige motieven de romantiek verstoren. Concerten De Philharmonie voorjaar 2018 |